Akademija umjetnosti Cetinje I nagrada

autori: Anđelka Badnjar, dia, Petar Bojović, dia - izrada 3D modela

prva nagrada na medjunarodnom konkursu

Opšti podaci

Univerzitet Crne Gore sa Fakultetom likovnih umjetnosti kao organizatorom, je raspisivač internacionalog, javnog i anonimnog konkursa za idejno urbanističko-arhitektonsko rješenje Univerzitetskog kompleksa na Cetinju, na lokaciji starog „Oboda”, tj. bivšoj industrijskoj zoni sa zatečenom fizičkom strukturom industrijskih objekata. Od strane raspisivača, u odnosu na postojeće stanje, za četiri objekta je procijenjeno da se mogu zadržati. Za kompleks je predviđeno da sadrži: Fakultet likovnih umjetnosti, Fakultet muzičkih umjetnosti sa koncertnom dvoranom, Fakultet dramskih umjetnosti, objekat za apartmanski smještaj gostujućih predavača i objekat sa zajedničkim uslužnim sadržajima. Studentski dom je trebalo tretirati na urbanističkom nivou. Karakteristike lokacije, osim postojeće industrijske strukture, su i da je okružena brdovitim terenom, kao i da je u direktnom kontaktu sa objektima od kulturno-istorijskog značaja za Cetinje.

O polazištima…

Konkursno rješenje za Univerzitetski kompleks bavi se istraživanjem parametara koji se odnose na aktuelni socijalni trenutak na Cetinju. Neki od tih parametara su industrijalizacija i prisustvo OBOD-a kao dio doskorašnje svakodnevice grada, odnos industrije i savremene umjetnosti, trenutni i potencijalni značaj akademija za Cetinje kao univerzitetsku sredinu i proces njihove integracija sa urbanim tkivom grada. Drugi su očigledni i važni segmenti života na Cetinju, koji se odnose na količinu padavina, ekonomsko finansijski momenat, odnos kapaciteta kompleksa i grada, kao i način na koji stanovništvo percipira sliku istog i prihvata nove impulse. Projekat pokušava dati nepretenciozno i socijalno odgovorno rješenje, kojim se nov kompleks nadovezuje na gradsku strukturu kroz male korake. Odgovor se pokušava dati kroz uvođenje standarda, a zatečena industrijska struktura uspostavlja dijalog i daje oslonac standardizaciji. Standard se uvodi kao ključ za rješavaje pojedinačnih objekata, dok se njihov međuodnos i pozicija urbanistički istražuju. Otvara se pitanje kako standardom odgovoriti na arhitekturu. Tu se uključuje element omotača-novog fasadnog platna, koji je ujedno i element novog čitanja industrijskog konteksta kroz nov sadržaj.

O urbanizmu…

Urbanizam se bazira na zatečenim počecima. Naime, od ponuđenog u gradskoj strukturi nastavljaju se zaustavljeni elementi. To su: Ulica Nikca od Rovina, koja se u postojećem stanju zaustavlja ispred konkursne lokacije, industrijsko naslijeđe OBOD-a u vidu već postojeće fizičke strukture, koja se zadržava, i čijim se principom i reinterpretacijom rješavaju novi objekti, kao i park i trg u fragmentima, koji su činili unutrašnja dvorišta objekata društveno-istrorijskog značaja, koji se direktno graniče sa konkursnom lokacijom.

Ulica. Kroz kompleks je nadovezana ulica koja je već učitana u gradskoj matrici.
Trenutno je Ul. Nikca od Rovina jedini logičan uvid u lokaciju Starog Oboda. Prostor postoji kao otuđen od grada, u amfiteatru brda. Ono što projekat pokušava da postigne je da poprečnom i naslijeđenom vezom gradska ulična mreža zahvati to područje, pri tom se ne zaustavivši u prostoru, vec vrativši se iz istog. Željena posledica toga bila bi da Univerzitetski kompleks ne funkcioniše kao zatvoren studentski kampus, već kao prožet gradskom strukturom i svakodnevnim tokovima. Ulicu prati pozicioniranje objekata akademija kao vezanih događaja. Svaka izlazi sa svojim sadržajem i mogućnošću uključivanja posjetioca. To u prvi plan postavlja tretman fasade. Osim njene prisutnosti kao granične ravni i pitanja materijalizacije, fasada se istražuje kao mjesto interakcije, kroz analizu sadržaja koji izlaze na fasadu i tačaka na kojima je moguće te sadržaje povezati sa spoljnim prostorom. Fasada se, osim u arhitektonskom, posmatra i u urbanističkom i socijalnom smislu, kao način upotrebe prostora i kroz pitanje kako se fasada koristi.

Industrija “Oboda” je kontekst Cetinja kao grada, a za posledicu, između ostalog, ima zatečenu fizičku strukturu. Od objekata predloženih za rekonstrukciju, svi su zadržani, velikim dijelom iz percipiranja industrijske arhitekture uopšte, kao adekvatnog odgovora na projektni zadatak. Neke od osnovnih karakteristika industrijske arhitekture kao standardizovane, precizne, ekonomične i racionalne, sa posebnim akcentima na osvjetljenju i tretmanu radnih prostorija, namijenjenih mnogoljudnom boravku i efikasnim vezama, prepoznate su kao potencijalno dobar odgovor na pitanja ekonomije, veličine projekta, faznosti izrade, konstrukcije, funkcionalnih zahtjeva konkursnog programa i odnosa prema zatečenoj strukturi, kako industrijskoj, tako i istorijskoj. Industrijska arhitektura je razvijena kao standard kojim se formalno objekti tretiraju neutralno, i daju okvir za sadržaje koji se pokušavaju tretirati što javnijim i interaktivni sa spoljnim [gradskim] prostorom.

Park i trg. Na području kontakta zadate lokacije sa starom gradskom strukturom Cetinja razvijaju se dvije paralene veze. Jedna je ekstenzija zatečenog i započetog parka, kao tampon sloja.između Fakulteta dramskih umjetnosti i studentskog doma, koji daje mogućnost rekreativnih sadržaja. Druga je veza budućih javnih sadržaja sa potencijalnim trgom ispred apartmanskog objekta. Još jedan objekat postaje ključan za moguće formiranje dvostrane orjentacije. Ako izaberemo dolazak iz pravca Stadiona “Lovćena” ono na šta nailazimo je revitalizovani OBODOV hangar kao portal novog kompleksa i nosilac uslužno javnih funkcija. Svojom industrijskom arhitekturom objekat daje dovoljnu dužinu koja čini zaleđe i formira prostor trga. Svojim jasnim konstruktivnim rasterom daje mogućnost formiranja ćelija koje ga opslužuju, daju mu kafee, lokale, usluge,…žižne tačke koje omogućavaju da prostor razvija sadržaje na otvorenom. Svojom relativno malom visinom ne predstavlja vizuelnu barijeru i ne otuđuje prostor iza, a svojim pravilnim prozorskim otvorima omogućava i direktnu vezu sa potencijalnim trgom ispred.

Koristeći nadovezivanje, projekat se bavi pitanjem kako reinterpretacijom i novim čitanjem zatečenih elemenata grad prihvata ekstenziju